Kaasland

Over de hele wereld is het bekend, Nederland is een kaasland. Aangezien er gemiddeld per persoon ruim 14 kilo kaas per jaar wordt gegeten, is dit ook niet zo gek! Wist je trouwens dat Nederland ook nog eens de grootste kaasexporteur ter wereld is?!

Kaas werd ongeveer 3000 jaar geleden voor het eerst gemaakt in de Zwitserse Alpen. Pas van enkele honderden jaren later zijn de eerste bewijzen uit Nederland gevonden van kaasbereiding.

In de middeleeuwen kwam de productie van kaas in Nederland pas echt op gang. De natte bodem in Nederland was zeer geschikt om koeien op te houden en met de productie van grote hoeveelheden koemelk begon ook het maken van kaas. Voornamelijk in Noord-Holland, Zuid-Holland en Friesland werd kaas gemaakt. Later kregen verschillende steden weegrechten en hadden een waaghuis. In het waaghuis in de stad werden de kazen gewogen. Er is in de buurt van het waaghuis meestal ook een kaasmarkt, waar de gewogen kaas direct werd verkocht.

In de Middeleeuwen werden de religieuze orden in Europa belangrijke centra van landbouwactiviteiten. Kaas was een belangrijk product door de vele vastendagen, wanneer men geen vlees mocht eten. De diverse kloosterorden en abdijen ontwikkelden vele soorten kaas.
Vanaf de late middeleeuwen tot eind 19e eeuw ontwikkelde de kaasbereiding in de diverse Europese landen zich op verschillende manieren. In de Zwiterse bergen en Noord-Europa werden vooral harde kazen gemaakt, terwijl Frankrijk bekend werd om haar zachte kazen. Door de bloei van de handel en de steden werd kaas een gewaardeerd en economisch belangrijk voedingsmiddel. Kazen gingen de hele wereld over. Sindsdien is de kaasproductie blijvend gestegen en heeft dit export van het product mogelijk gemaakt.

De naam ‘kaas’, waar komt dat vandaan?

Het woord kaas komt van het Latijnse woord Caseus en ook cheese, Queso en Queijo zijn hiervan afgeleid. Fromage komt van Caseus formaticus, oftewel: kaas gemaakt in een vorm. In het Provencaals ontwikkelde dit woord zich tot formatge, wat later het Franse fromage en het Italiaanse formaggio ging heten.

De verspreiding van dit Latijnse woord werd door de Romeinen gedaan. Zij verzamelde kaasrecepten en verspreidde deze met hun legers door heel Europa heen. Hierdoor leerde de volken, waaronder Nederland, hoe zij kaas konden maken door middel van een stremsel.

Nederland kaasland

Op een bepaald moment ontwikkelden Nederlandse kaasmakers een goed houdbare variant van kaas. Met deze kaas ging de kaasexport in de lift tijdens de Gouden Eeuw. Zo werd Gouda kaas en Edammer kaas wereldwijd bekend. Tegenwoordig zijn Nederlandse boeren langzaam overgestapt van kaasproductie op de boerderij naar kaasproductie in zuivelfabrieken. Nederland is en blijft de grootste kaasmaker van Europa met het produceren van bijna 650 miljoen kilo kaas per jaar. Daarmee kunnen we toch echt met trots zeggen: Nederland kaasland!

Leave a Reply